Muchołówka szara (Muscicapa striata) to niewielki ptak, mniejszy od wróbla o szarobrązowym upierzeniu z wierzchu i jasnym od spodu, bez białych plam, z cienkim, czarnym i dość długim dziobem. Na czole, na gardle i piersi występuje delikatne ciemne kreskowanie. Piórka na głowie są często lekko nastroszone. Oczy mają czarny kolor. Nogi są również ciemne. Brak dymorfizmu płciowego.
W Polsce występuje na terenie całego kraju w środowisku leśnym, w większych zadrzewieniach, parkach, ogrodach, także w bliskości człowieka.
To ptak wędrowny. Zimuje na południe od równikowej Afryki. Jest samotnikiem. Tylko podczas lęgów tworzy pary, a podczas migracji większe stadka. Muchołówka jest aktywna za dnia i w nocy. Można ją obserwować w pobliżu ulicznych lamp w nocy, gdy wokół nich gromadzą się masowo owady. Ptaki te zwracają wypluwki niestrawionego pokarmu. Mają też zwyczaj potrząsania ogonem i skrzydłami.
Muchołówka potrafi zawisać w powietrzu.