Gągoł (Bucephala clangula) to kaczka o dość dużej głowie i krótkiej szyi. Dziób jest mały i krótki. Rzuca się w oczy złota tęczówka oka. Głowa samca w szacie godowej jest czarna z zielonym, metalicznym połyskiem. Blisko dzioba znajduje się biała plama w kształcie elipsy. Szyja, pierś, boki i spód są białe, wierzch wraz z ogonem jest czarny. Samica ma brązową głowę, brunatno-szare upierzenie reszty ciała, jaśniejszą szyję i spód. Na końcu dzioba występuje pomarańczowe pole. Na skrzydłach u samca i samicy znajdują się białe obszary. Samiec w szacie spoczynkowej upodabnia się do samicy, ma jednak więcej białych piór.
W Polsce jest nielicznym ptakiem lęgowym, występującym głównie na północy kraju. Preferuje śródleśne stawy i jeziora. To ptak wędrowny. Podczas okresu lęgowego żyje w parach, poza tym łączy się w stada. Kaczka ta nurkuje za pokarmem. Pływa w głębokim zanurzeniu.
Kaczka ta gniazduje w dziuplach. Dzień po wykluciu młode wyskakują z dziupli i udają się nad wodę.
Głowienka (Aythya ferina) to gatunek ptaka z rodziny kaczkowatych, zaliczany do grążyc. Samiec jest większy od samicy. W szacie godowej ma głowę i szyję w górnej części kasztanowate. Nieco niżej aż po pierś występuje kolor czarny. Czarne są też pokrywy nadogonowe i kuper. Reszta ma jasnopopielaty kolor. Samica jest szarobrązowa. ciemniejsze są głowa, szyja i pierś. Poza okresem godowym samiec jest podobny do samicy. Charakterystyczny dla gatunku jest czarny dziób z szerokim szarym pasem u samca, węższym u samicy.
Kaczka ta występuje na zbiornikach wody słodkiej, głównie większe i głębokie jeziora, większe stawy i starorzecza, najlepiej mocno zarośnięte roślinnością. W Polsce jest to średnio liczny ptak.
To ptak wędrowny. Przyloty od marca do kwietnia, odloty od sierpnia do listopada. Odzywa się rzadko. Czasem żyje razem z czernicami. Część populacji zimuje w kraju.
Czernica (Aythya fuligula) to kaczka z charakterystycznym czubem, zwisającym z tyłu dużej i okrągłej głowy. Samiec w godowej szacie ma czarne upierzenie z białymi bokami. Na głowie kolor wyraźnie metaliczny. Samice są brązowe. Brzuch i boki są jasnobrązowe. Na skrzydłach obu płci znajdują się szerokie, białe przepaski. Dziób szary, zakończony czarną plamą. Samce w szacie spoczynkowej brązowieją, a biała plama szarzeje. Charakterystyczna jest jaskrawa, żółtawa tęczówka oka.
Zasiedla różne stawy i jeziora. W Polsce jest słabo rozpowszechniony, nielicznie lęgowy, choć spotykany poza górami na terenie całego kraju. Podczas migracji spotykany też na wybrzeżu Bałtyku.
To ptak wędrowny, podczas migracji tworzy duże stada. Poluje w pełnym zanurzeniu. Pod wodą zwykle połyka też zdobycz. Samce pierzą się podczas wysiadywania jaj przez samice.
Nurogęś (Mergus merganser) to bardzo nieliczny u nas gatunek ptaka należący do traczy. To jedna z największych kaczek. Ma wydłużoną sylwetkę ciała. Głowa samca w szacie godowej jest ciemnozielona. Grzbiet jest czarny, ogon ciemny. Reszta jest biała. Dziób jest długi, czerwony, haczykowato zakończony. Samica i młode mają głowę w kolorze jasnego brązu, szyja i pierś są białe, reszta szara. Z tyłu głowy i na karku znajduje się charakterystyczny czub. Na skrzydłach są białe pola.
Ptak ten występuje w Ameryce Północnej, w Europie i Azji. Preferuje zbiorniki wodne i rzeki słabo porośnięte roślinnością wodną.
Tracz nurogęś to ptak wędrowny. Gromadzi się w stada, szczególnie zimą, gdzie na wybrzeżu tworzy stada liczące kilka tysięcy osobników. Nocuje na brzegu lub na lodzie. Potrafi polować w stadzie. Ptaki naganiają wówczas ławice ryb w zadanym kierunku. Ptak ten lubi przesiadywać na brzegu. Nurkuje na głębokość do 30 m. Może przebywać pod wodą do 2 minut.
Samica gniazduje w dziupli lub w budce lęgowej, czasem w norze, wyłomie w murze. Znosi od 6 do 12 jaj w kwietniu lub maju do gniazda wyścielonego tylko puchem. Do inkubacji, która trwa 30-32 dni, przystępuje tylko samica. Samiec opuszcza ją zaraz po złożeniu jaj. Pisklęta 1-2 dni po wykluciu wyskakują z dziupli i wraz z matką udają się nad wodę. Same łowią owady niemalże od razu. Są też z początku wożone przez samicę na grzbiecie. Matka przez kilkanaście dni ogrzewa je także w nocy. Po 2 miesiącach od wyklucia młode stają się lotne.
