Rybołów (Pandion haliaetus) jest to jedyny gatunek z rodziny rybołowów w Polsce. Samica jest trochę większa od samca. Jest trochę większy od myszołowa. Ubarwienie jest jednak takie samo. Wierzch ciała jest w kolorze brązowym, głowa i spód ciała – biały. Ma brunatną obrożę na piersi. Dziób jest czarny, ostry, haczykowaty. Nogi są szaroniebieskie. Skrajny palec zwrotny, szpony równe, silnie zakrzywione. Skrzydła wąskie.
Występuje w Europie, środkowej i południowej Azji, Australii, Ameryce Północnej, Afryce. Rzadki w Polsce. Zamieszkuje lasy, w których występują zbiorniki wodne, obfitujące w ryby.
Rybołów odżywia się wyłącznie rybami. Widząc ofiarę z powietrza rzuca się do wody lotem nurkowym, ze zwiniętymi skrzydłami. Mimo mokrych piór i dodatkowego ciężaru zdobyczy musi się poderwać do lotu. Nurkujący rybołów osiąga prędkość 30-60 km/h. Potrafi przy tym na krótko zatrzymać się nad wodą.
Jest ptakiem wędrownym. Do Polski przylatuje w marcu i kwietniu. Odlatuje od września do października. Zimuje w południowej Afryce i Azji.
To jedyny europejski ptak, który poluje na ryby wprost z nurkowego lotu. Gdy szybuje nad wodą łatwo go pomylić z duża mewą. Gniazdo umieszcza na szczycie wysokiego drzewa lub wysokiej konstrukcji niekoniecznie w pobliżu wody. W Polsce jest rzadkim ptakiem, występującym głównie przelotnie. Stwierdzono około 60 par stale gniazdujących.
Według danych Komitetu Ochrony Orłów, kluczową przyczyną obserwowanego ostatnimi laty spadku liczebności rybołowa jest nielegalny odstrzał ptaków na terenie stawów rybnych. Strzelanie rybołowów jawi się jako bezpośredni i najważniejszy czynnik ograniczający odbudowę zdziesiątkowanej dawniej populacji. Drugim ważnym czynnikiem ograniczającym liczebność populacji rybołowa jest brak odpowiednio okazałych (starych) i ukształtowanych drzew do założenia gniazda.
“Uzyskane w latach 2000-2018 wyniki potwierdzają obserwowany w Polsce spadek liczebności rybołowa z jednoczesnym kurczeniem się areału lęgowego. W 2018 roku lęgowe ptaki odnotowano jedynie w 25 rewirach. Wyraźnie widoczne jest sukcesywne zamieranie stanowisk lęgowych na terenie Wielkopolski i Mazur, a w ostatnim czasie również na pograniczu Pomorza Zachodniego i Wielkopolski.
W 2018 roku odnotowano rekordowo wysoką produktywność rybołowa, dzięki znacznemu udziałowi lęgów z 3 pisklętami (łącznie lotności dożyły 42 młode w 17 terytoriach).” (za: Monitoring Ptaków Polski)
